Vesti Kultura

Hadži Prodanova pećina u Raščićima uskoro otvorena za posetioce

Hadži Prodanova pećina u Raščićima kod Ivanjice, uskoro bi konačno trebala da primi prve posetioce. Opština Ivanjica je za svrhu uređenja ovog važnog speleološkog lokaliteta od Ministarstva turizma Srbije dobila 8.000.000 dinara. Obzirom da ukupna investiciona vrednost projekta iznosi 12.834.560, razliku će obezbediti opština iz svog budžeta. Ugovor o sufinansiranju pećine sa nadležnima u resornom ministarstvu potpisao je predsednik opštine Zoran Lazović.
Projektom je predviđeno dekorativno osvetljenje pećine hladnom rasvetom, postavljanje pešačkih staza kao i njeno unutrašnje i parterno uređenje. Biće izgrađena zaštitna ograda i suvenirnica u neposrednoj blizini samog ulaza u pećinu.

Nedostajuća planska dokumentacija sa svim potrebnim dozvolama biće u međuvremenu kompletirana, pa se početak radova očekuje tokom avgusta ove godine. Prema planu radovi će trajati tri meseca. Nakon njihovog završetka krajem godine, pećina će biti otvorena i primiće prve posetioce koji će biti u prilici da uživaju u pećinskim ukrasima stvaranim hiljadama godina. Biće uključena u ponudu Turističke organizacije opštine Ivanjica ali i velikog broja turističkih agencija.
Funkcionalnim i dekorativnim uređenjem lokaliteta Hadži-Prodanove pećine uz strogo pridržavanje mera zaštite korišćenja jedinstvenog arheološkog, speleološkog, palenteološkog i nepokretnog kulturnog nasleđa, doprineće razvoju turizma u opštini Ivanjica.


Ciljne grupe su pružaoci turističkih usluga, potencijalni turisti, učenici i studenti i svi građani opština Ivanjica i Lučani. Vrednovano prirodno dobro od velikog značaja II kategorije, realizacijom projekta biće sačuvano i stavljeno u funkciju kao značajan arheološki, speleološki i turistički objekat, kažu u ovdašnjoj lokalnoj samoupravi.
Hadži-Prodanova pećina je trenutno zatvorena, a u nekoliko navrata bila je meta lopova, koji su po svemu sudeći iz nje obijali i odnosili pećinske ukrase. Ugrožena je i čestim miniranjem u obližnjem kamenolomu.
U prethodnom periodu izgradjen stepenišni prilaz i potporni zid i rekonstruisana „Adžijina“ crkva na samom ulazu, koja je prvobitno tu sagradjena daleke 1909. godine i posvećena Arhangelu Mihailu. Na okomitoj steni pored ulaza i danas stoji okačeno crkveno zvono, poklon kralja Aleksandra.
Odlukom o zaštićenom prostoru koji obuhvata nešto više od 7 hektara, strogo je zabranjena bilo kakva izgradnja, skrnavljenje, eksploatacija mineralnih sirovina, preoravanje prirodnih livada, krčenje vegetacije, i sve aktivnosti u samoj pećini koje mogu ugroziti njenu faunu i floru i oštetiti njene temeljne i sve druge vrednosti.

Spomenik prirode Hadži – Prodanova pećina, nalazi se na 7 kilometara od Ivanjice, u selu Raščići, na putu prema Guči i Čačku, na nadmorskoj visini od oko 600 metara. Ime je dobila po Karađorđevom vojvodi Hadži Prodanu Gligorijeviću, koji je u pećinu sklanjao zbegove za vreme Prvog srpskog ustanka. Raniji nazivi su Rašćanska pećina i Šljepaja.
Ispitana dužina pećine je oko 400 metara i sastoji se od dva sprata. Prema nepotvrđenoj legendi izlaz iz nje nalazi se u dragačevskom selu Kotraža. Donji sprat pećine pored glavnog ima i dva sporedna kanala. Ulazni deo je širok i visok oko 3 metra i završava se suženjem iza koga se nalaze prostrane dvorane koje su dugačke oko 50 i široke 15 metara. Desna strana ove dvorane pokrivena je bigrenim salivom i serijom plitkih bazenčića. U centralnom delu dvorane nalaze se debeli stalaktiti i stalagniti, a na stranama moćni salivi kao okamenjeni vodopadi. Dvorana se završava sa dva manja prodora-procepa. Gornji sprat počinje iz dvorane glavnog kanala i ispunjen je raznobojnim i raznovrsnim nakitom.
U Hadži-Prodanovoj pećini su vršena i arheološka istraživanja. Tom prilikom je na vrlo malom prostoru pronađeno 25 novih vrsta pećinskih životinja (insekata), koje u svetu, ili nisu poznate ili su retke. Na samom ulazu pronadjeni su fragmenti keramike iz starijeg gvozdenog doba, velika količina kostiju pleistocenskih životinja i šezdesetak predmeta starih oko 40.000 godina. U pitanju su ostaci materijalne kulture neandertalaca, a većina pronađenih alatki je napravljena od kvarca, što je izuzetna retkost u Evropi. Hadži Prodanova pećina je bila i privremeno stanište lovaca-neandertalaca i pećinskog medveda, čija su lobanja, brojne kosti i zubi pronađeni na samom ulazu.
Pećina se svrstava u malobrojna višeslojna paleolitska nalazišta na centralnom Balkanu i pruža veliki potencijal za buduća istraživanja. Stanište je znatne populacije slepih miševa.

О Аутору

Financ