Turistička atraktivnost opštine Ivanjica zasniva se na bogatstvu prirodnih i kulturnih resursa – potencijalima za razvoj svih vidova turizma (zimski, izletnički, kulturni, zdravstveno-rehabilitacioni, manifestacioni, seoski, tranzicioni, eko, kongresni i dr.), dugoj istoriji i tradiciji, specifičnom identitetu brojnih lokacija, gostoljubivosti ivanjičkih domaćina. Posebnost turističkom identititu opštine daje i proglašenje Parka prirode „Golija” i Rezervata biosfere „Golija-Studenica”, kao i proglašenje vazdušne banje Ivanjica na delu naselja ukupne površine od 2156,50 ha. Područje planine Golija kao Parka prirode je područje, koje u celini predstavlja značajni deo očuvane prirode i zdrave životne sredine, dobro očuvanih prirodnih svojstava voda, vazduha i zemljišta, preovlađujućih prirodnih ekosistema i bez većih degradacionih promena predeonog lika stavljeno je pod zaštitu kao Park prirode pod imenom „Golija“ 2001. godine („Sl. glasnik RS“, br. 45/2001). Park prirode je površine 75.183 ha i svrstano je u I kategoriju zaštite kao prirodno dobro od izuzetnog značaja Uredbom Vlade Republike Srbije.
Park prirode Golija je planinsko područje, koje u svojim granicama obuhvata planinu Goliju, Radočelo i mali deo planine Čemernog. Golija zajedno sa planinom Tarom predstavlja refugijum tercijalne flore u Srbiji. Od posebnog je značaja kao centar genetske, specijske i ekosistemske raznovrsnosti na Balkanu i u Evropi. Deo Parka prirode sa svojim prirodnim vrednostima ispunio je u potpunosti kriterijume za nominovanje za Rezervat biosfere po programu MAB-a (Program „Čovek i biosfera „). Odlukom Komisije UNESCO-a, oktobra 2001. godine, deo Parka prirode „Golija“ proglašen je za Rezervat biosfere „Golija-Studenica“ površine 53.804 ha.
U prostornom konceptu razvoja turizma Ivanjice izdvajaju se sledeće turističke zone/kompleksi:
Turistička zona Golije – Park prirode i Rezervat biosfere; očuvana prirod a kao najveće bogatstvo Golije; urađen Prostorni plan područja posebne namene Parka prirode „Golija”; Master plan razvoja turizma; urbanistički planovi (Plan generalne regulacije turističke celine Bele Vode – Dajići, sklopu planinskog rizorta Golija, sa detaljnom regulacijom zone vikend naselja; Plan generalne regulacije turističke celine Vrhovi – Odvraćenica, u sklopu planinskog rizorta Golija, sa detaljnom regulacijom zone dela Odvraćenice ispod vrha Kula i Plan detaljne regulacije turističke celine Golijska reka, u sklopu planinskog rizorta Golija, Plan detaljne regulacije ski centra „Golija“, Plan detaljne regulacije koridori infrastrukture na području PPPPN);
Po Master planu razvoja turizma Golije (2008), Golija u narednom periodu može postati uzorna planinska destinacija koja integriše zaštićena prirodna i kulturna bogatstva u moderan sistem doživljaja i iskustava. Planom je predviđeno da se Golija fokusira na sledeće proizvode: odmor na planini (leti i zimi); specijalni interesi – planinske aktivnosti leti i zimi; aktivnosti vezane za kulturu Golije (verski programi, obrazovni i naučni programi, kulturni turizam); ruralni turizam; posebne rekreativne aktivnosti – turizam aktivnog odmora i sastanci, putovanja i događaji. Promocijom Golije promoviše se život na planini, naglašava, ali i štiti i neguje identitet i bogatstvo prostora i ljudi koji na njemu žive. Globalni trendovi u planinskom turizmu i s tim povezani razvoj inovativnih turističkih planinskih rizorta upućuju na rastuću tražnju za očuvanim prirodnim okruženjem koje svojim gostima nude široku lepezu iskustava, proizvoda i aktivnosti tokom cele godine. Po Master planu razvoja turizma Golije (2008), Golija u narednom periodu može postati uzorna planinska destinacija koja integriše zaštićena prirodna i kulturna bogatstva u moderan sistem doživljaja i iskustava. Planom je predviđeno da se Golija fokusira na sledeće proizvode: odmor na planini (leti i zimi); specijalni interesi – planinske aktivnosti leti i zimi; aktivnosti vezane za kulturu Golije (verski programi, obrazovni i naučni programi, kulturni turizam); ruralni turizam; posebne rekreativne aktivnosti – turizam aktivnog odmora i sastanci, putovanja i događaji. Promocijom Golije promoviše se život na planini, naglašava, ali i štiti i neguje identitet i bogatstvo prostora i ljudi koji na njemu žive. Globalni trendovi u planinskom turizmu i s tim povezani razvoj inovativnih turističkih planinskih rizorta upućuju na rastuću tražnju za očuvanim prirodnim okruženjem koje svojim gostima nude široku lepezu iskustava, proizvoda i aktivnosti tokom cele godine.Reljef područja Golije ima brdsko-planinski karakter, obzirom da preko 90% teritorije leži iznad 500m. Plansko područje je planinskog karaktera pri čemu je prosečna kota terena na prevoju u centralnom delu planskog područja na oko 1650 m.n.v. Od prevoja ka jugu, teren je blago brdovit (raste, a zatim pada) ka postojećem lokalnom putu ka Golijskoj reci koji se u delu Odvraćenice nalazi na prosečnoj koti terena od 1660 m.n.v. Teren ka severozapadu delu gde je predviđena početna stanica žičare) pada i nalazi se na koti oko 1470 m.n.v. Od ove najniža tačke u okviru predmetnog područja, teren raste ka zapadu i istoku- do najvišeg vrha u planskom području koji se nalazi na 1800 m.n.v., gde je planirana izlazna stanica žičare. Klimatski uslovi za razvoj zimskih sportova na prostoru Golije su veoma povoljni. Obzirom da se snežni pokrivač visine 30 cm na nadmorskim visinama iznad 1300m.n.v. zadržava i do 70 dana, reljef i klimatski uslovi su veoma povoljni za razvoj zimskih sportova i aktivnosti, zbog čega je ovo područje prepoznato kao potencijalno za razvoj planiranog ski centra. Prema Planu detaljne regulacije za ski centar „Golija“ na teritoriji opštine Ivanjica – Ski centar „Golija“ predviđen je kao polivalentni planinski kompleks namenjen skijaškom (zimskom) i sezonskom (letnjem) turizmu na Goliji. Pored osnovne skijaške infrastrukture i pratećih sadržaja u funkciji planiranog skijališta, planirani su sportsko-rekreativni, rekreativno-zabavni, turističko-ugostiteljski i komercijalni sadržaji koji će upotpuniti osnovnu turističku ponudu ski centra. Na taj način će se obezbediti aktiviranje celogodišnje turističke ponude na predmetnom prostoru i formiranje turističkog centra koji je po karakteru i kvalitetu zasnovan na savremenim tržišnim kriterijumima razvoja planinskog turizma.
Ski centar „Golija“ na lokalitetu Vrhovi-Odvraćenica koji je planiran kao centar za zimski sportski i rekreativni turizam, administrativno se ne smatra naseljem, već predstavlja novoformirani turistički lokalitet na greben-razvođu planine koji će imati značajno mesto u budućoj koncepciji mreže naselja i razvoja turizma. Planirani turistički centar poseduje prostorne uslove za planski definisano širenje i izgradnju, pod uslovom striktnog poštovanja uslova zaštite prirode i infrastrukturnog opremanja, s obzirom da se nalazi u samome vrhu zaštićenog izvorišta. Skijalište na području PPPPN „ Golija“ planirano je u zoni III stepena zaštite Parka prirode Golija. Najveći deo površine zauzimaju ski-staze i ski-putevi, čija ukupna površina iznosi oko 61,22 ha, dok koridori planiranih žičara i ski lifta zauzimaju dodatnih 5,80 ha. Ukupna površina alpskog skijališta (sa površinama za instalacije visinskog prevoza) iznosi 67,02 ha. Površina parcele tehničke baze za potrebe skijališta iznosi 1,65 ha.
Kapacitet alpskog skijališta, u broju jednovremenih skijaša na području ski centra iznosi oko 2760 jednovremenih skijaša, i obračunat je po standardu od 200m2 alpske ski-staze po jednom skijašu. Prema PDR ski centra „Golija“ i Planu detaljne regulacije koridora infrastrukture na području Prostornog plana Parka prirode “Golija” (na teritoriji opštine Ivanjica) na područji planiranom za izgradnju ski centra „Golija“ planiraju se linijski infrastrukturni objekti (nadzemni ili podzemni, u zavisnosti od vrste infrastrukturnog voda) i to:
- putne infrastrukture, “turistički put Golija”;
- vodovodne infrastrukture (sa lokacijama planiranih akumulacija i
- pripadajućim objektima – rezervoari, crpne stanice, postrojenja za preradu vode, i drugo);
- kanalizacione infrastrukture (sa lokacijama postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda);
- elektroenergetske infrastrukture, naponskog nivoa 35 kV, sa lokacijama trafostanica 35/10 kV.
Planiranje infrastrukturnih koridora, uz poštovanje ekoloških principa i planiranje mera integralne zaštite životne sredine, prirodnih i kulturnih dobara, sve u skladu sa principima održivog razvoja u cilju podizanja nivoa pristupačnosti i kvaliteta komunalne infrastrukture daje pozitivne efekte na podizanju nivoa konkurentnosti, a samim tim i na dinamiku budućeg razvoja, čime bi se obezbedilo podizanje ekološkog kapaciteta i očuvanje prirodnih, predeonih i pejzažnih vrednosti prostora, a time bi se povećala privlačnost regiona za investiranje, odnosno razvoj turizma i realizacija planiranih turističkih lokaliteta u Parku prirode “Golija“.
Analizirana strateška uporišta destinacije Golija u Master planu razvoja turizma Golije i istraživanja u okviru Dokumentacione osnove Prostornog plana – Studija razvoja turizma jasno upućuju da je atraktivan i relevantan, prirodan i kulturološki prostor Golije potrebno usmeriti u smislu kvalitetnog restrukturiranja i posledično repozicioniranja na turističkom tržištu na kome će se Golija predstavlja svetu kao moderna planinska destinacija koja na tržištu nudi iskustva i doživljaje u zaštićenom prirodnom okruženju, promoviše lepotu života na planini i ponosi se svojom tradicijom i bogatom kulturom i da bi Golija preuzela ovu ulogu i ušla u ozbiljnu izgradnju kvalitetnog celokupnog turističkog lanca vrednosti, ona svoj razvoj mora bazirati na internacionalnim standardima planiranja i investicija.
Zbog svojih značajnih prirodnih karakteristika i vrednosti (šume, retke biljne i životinjske vrste, geomorfološke i hidrološke karakteristike), kulture, istorije, estetike i turističkog potencijala, Golija se svrstava u prirodna dobra nacionalnog i međunarodnog značaja. Statusom Parka prirode i Rezervata biosfere, Golija postaje predmet nacionalne i međunarodne odgovornosti, a njen prostor iziskuje znanja, iskustva i međunarodne standarde u uspostavljanju održive zaštite i valorizacije njene biološke raznovrsnosti, kulturno-istorijskih vrednosti i budućeg razvoja. S tim u vezi, Golija je atraktivan prostor koji će imati ulogu poluge za prezentaciju, promociju, i prvenstveno ulaz Srbije na internacionalnoturističko tržište, a toće činiti tako da razvoj pokreće sa internacionalno relevantnim i atraktivnim projektom, te da šire područje planine opremi na način da kreira atraktivan, interesantan, očuvan i ugodan prostor za boravak svojih gostiju. Implementacijom navedenih planova i regulacijom celokupnog prostora omogući će se optimalan i primeren razvoj, a sprečiti dalja devastacija ovog visokovrednog i atraktivnog prostora. Obezbediće se trajna zaštita prirodnih vrednosti područja Golije, kao i utvrđivanje kapaciteta prostora ove planine i turističke regije za prezentaciju javnosti, rekreaciju, turizam i komplementarne aktivnosti, edukaciju i naučna istraživanja. Stvoriće se uslovi za funkcionalnu i prostornu integraciju područja u neposrednoj blizini novoplaniranog ski-centra i turističke regije s neposrednim i širim okruženjem. Postići će se uspostavljanje sklada između funkcija zaštite prirodnih i stvorenih vrednosti i funkcija razvoja, u cilju održivog razvoja područja, uključivanjem i koordinacijom relevantnih aktera svih nivoa upravljanja, turističkih i drugih privrednih subjekata i lokalnog stanovništva preko očuvanja i unapređenja prostorno heterogenih resursa i uslova za proizvodnju kvalitetnih poljoprivredno-prehrambenih proizvoda, uporedo s stalnim poboljšavanjem materijalnih i socijalnih uslova življenja seoskog stanovništva, a samim tim i bolje turističko pozicioniranje pa i privredni razvoj na celokupnoj teritoriji.
Povodom svega navedenog JP Srbijašume u saradnji sa relevantnim institucijama izradilo je film o našoj planinskoj lepotici kao prvom rezervatu biosfere u Srbiji, uživajte….
Opštinska uprava Opština Ivanjica
Odeljenje za urbanizam i komunalne poslove VAM ŽELI SREĆNE NOVOGODIŠNJE I BOŽIĆNE PRAZNIKE!
