Nosioci kulturnog razvoja u opštini Ivanjica su brojne institucije i organizacije, od kojih vodeću ulogu imaju Dom kulture „Ivanjica“ i Biblioteka „Svetislav Vulović“ sa bogatom tradicijom od preko 140 godina. Uloga ovih institucija ogleda se pre svega u održavanju i podizanju nivoa kulture u opštini Ivanjica.
Dom kulture „Ivanjica“ osnovan je 1984. godine. Pre njegovog osnivanja, kulturnu delatnost opštine obavljali su Narodna biblioteka i Narodni univerzitet u okviru kojih se nalazio i sada „stari bioskop“. 1965. godine od ovih institucija formiran je Kulturni centar „Ivanjica“, koji funkcioniše sve do 1980. godine.
Osnovne karakteristike i oblasti delovanja ustanove Dom kulture „Ivanjica“ ogledaju se u obrazovanju odraslih i ostalom neformalnom obrazovanju. U okviru velelepnog zdanja Doma kulture nalazi se bioskop sa velikom pozornicom gde se povremeno održavaju bioskopske i pozorišne predstave, konceerti. Takodje su aktivni amaterski dramski studio, udruženje pesnika i folklorni ansambl. Folklorni ansambl Doma kulture osnovan je 1980. godine, od kada i počinje učešće na manifestacijama kako u gradu, tako u zemlji i inostranstvu.
Dom kulture organizuje i razne kurseve, škole i radionice za decu i odrasle, od kojih se posebno izdvajaju:
– Kurs engleskog jezika u saradnji sa Institutom za strane jezike iz Beograda,
– Likovna radionica Doma kulture smeštena je u prostoriji ateljea. Postoji četiri godine i edukuje omladinu od nižeg školskog do srednjoškolskog uzrasta,
– Škola folklora ima sto polaznika školskog i predškolskog uzrasta,
– Muzički kurs u saradnji sa Udruženjem estradnih umetnika i izvođača iz Užica,
– Prva jugoslovenska kolonija mladih osnovana je 1968. godine u okviru Kulturnog centra Ivanjice. Za kratko vreme postala je omiljena među profesorima i studentima umetničkih fakulteta, ali je 90-tih godina kolonija nažalost ugašena. Već duže vreme Dom kulture pokušava da obnovi rad Likovne kolonije uz pomoć Ministarstva kulture.
Kapaciteti Doma kulture „Ivanjica“ sastoje se od prostorija Narodne biblioteke i čitaonice, galerija, 2 sale (mala, plava,150 sedišta, velika 550 sedišta, koristi se i kao kino dvorana), nekoliko učionica i ostalih pratećih prostorija. Ukupan koristan prostor ove ustanove je 4000 m2. Ovde se nalaze biblioteka „Svetislav Vulović“, prostorije „Ivanjičkog radija“, Kancelarije za mlade opštine Ivanjica i Sportskog saveza opštine.
Na čelu kulturnih institucija opštine od 1965. godine do danas bili su:
Mirko Stamenić i Milutin Krivokuća 1965 – 1982
Uroš Ćurčić 1982 – 2000
Zoran Šuluburić 2000 – 2004
Zoran Zlatić 2004 – 2007
Dara Mojsilović 2007 – 2009
Milan Krunić 2009 –
Biblioteka „Svetislav Vulović“ osnovana je 1868. godine. Oblast delovanja ove kulturne institucije ogleda se u prikupljanju, čuvanju i korišćenju knjiga, časopisa i novina, spisa muzičkih dela, reprodukcija umetničkih slika i crteža, kartografskih publikacija, planova naselja, reprografske građe, plakata, oglasa, fonodokumenata, video i filmskih zapisa, rukopisa i druge memorisane gradje. Takodje vrši prikupljanje, obradu i pružanje informacija i podataka koji se odnose na bibliotečku gradju.
U svom posedu biblioteka ima oko 50 000 knjiga. Raznovrsnim oblicima delovanja populariše knjigu, podstiče interes za knjigu i pokreće inicijativu za preduzimanje odgovarajućih mera u cilju unapređivanja bibliotečke delatnosti.
KULTURNE MANIFESTACIJE
Sabor lovaca i hajka na vuka
Sabor lovaca je manifestacija koja je nastala 1996. godine na inicijativu udruženja lovaca „Čemernica“, kao i ostalih poklonika ovog sporta iz Ivanjice i okoline. Održava se na planini Golija na mestu Ugljari (1600 mnv), koje se nalazi na tromeđi Ivanjice, Raške i Kraljeva. Lovački savez Srbije i opština Ivanjica su od početka pomagali ovu manifestaciju, koja je vremenom dobijala na značaju i bila medijski praćena. Sabor lovaca je pojedinih godina okupljao i do 1300 učesnika iz Srbije i zemalja iz okruženja.
Smotra narodnog stvaralaštva „Zvuci Golije, Javora i Mučnja“
Održava se već 32 godine za redom, a na njoj se prezentuju stari narodni običaji moravičkog kraja. Pored interpretacije stare narodne pesme, na smotri je moguće čuti svirače starih instrumenata, kazivače i zdravičare. Manifestacija okuplja preko 100 učesnika iz svih mesnih zajednica opštine Ivanjica, a odvija se pod pokroviteljstvom Doma kulture u Ivanjici.
Moto susreti u Ivanjici
Moto susreti su manifestacija koja je nastala 2002. godine na inicijativu auto moto kluba „Točak“ iz Ivanjice. Okuplja preko 400 učesnika iz različitih krajeva zemlje i održava se u prvoj nedelji juna svake godine. Ova manifestacija okuplja i veliki broj posmatrača iz Ivanjie i okolnih opština.
Festival srpske izvorne pesme
Ovaj, relativno mlad festival, okuplja najbolje ženske i muške pevačke grupe iz Srbije i okruženja. Održava se u Prilikama kod Ivanjice svake godine 17. avgusta, dva dana uoči narodnog sabora „Preobraženje“. Svake godine nastupi preko 70 pevačkih grupa koje prezentuju izvorne pesme iz kraja iz koga dolaze. Manifestacija je uvek dopunjena revijalnim delom, gde se mogu videti i čuti razni vidovi narodnog stvaralaštva. Organizatori ove manifestacije su Mesna zajednica Prilike, KUD „Prilički kiseljak”, osnovna škola Prilike, Turistička organizacija opštine Ivanjica i Dom kulture Ivanjica.
Javorski sabor dvojničara i starih muzičkih instrumenata Srbije
Sabor dvojničara i starih muzičkih instrumenata Srbije se organizuje u selu Kušići u podnožju planine Javor. 2008. godine sabor se organizuje po dvanaesti put. Svirači dolaze iz svih krajeva Srbije, a u takmičarskom delu su obavezni da sviraju numere iz svog kraja. Takmičar koji tri puta za redom osvoji priznanje pobednika, stiče zvanje „majstor dvojnica“. Organizatori ove manifestacije su Dom kulture Ivanjica, Mesna zajednica Kušići i Turistička organizacija opštine Ivanjica.
Konkurs za najlepšu ljubavnu pesmu
Ustanovio ju je Dom kulture 1993. godine. Konkurs se raspisuje svake godine u Mesecu knjige od 15.oktobra do 15.novembra. Konkurs je međunarodni i do sada su učestvovali pesnici iz Srbije, Crne gore, Republike Srpske, Nemačke, Poljske, Bugarske, SAD i Australije. Organizator dodeljuje tri nagrade od kojih je prva nagrada štampanje zbirke ljubavne poezije. Svrha konkursa je afirmisanje mladih pesnika i širenje ljubavi i tolerancije među ljudima. Nagrade učesnicima uručuju se na svečanosti u Ivanjici, kada se i promovišu pobednička Zbirka i Zbornik „Žubori sa Moravice“. Manifestaciju finansiraju Dom kulture, Opština Ivanjica i Ministarstvo kulture.
Konkurs za najlepšu dečiju pesmu
Održava se u Ivanjici i na njemu učestvuju učenici osmogodišnjih škola sa područja Ivanjičke opštine. Selektor bira najlepše pesme koje se štampaju u Zborniku „Pesnički poljubci“.
Kad bi uvek bio maj
Dečija manifestacija, održava se u Ivanjici. Učestvuju učenici od I – IV razreda svih osnovnih škola sa područja opštine Ivanjica. Manifestacija se sastoji iz dve discipline: igre spretnosti i kulturno umetničkog programa. Kao propratni program manifestacije organizuje se izložba dečijih likovnih radova.
Smotra recitatora
je manifestacija na kojoj učestvuju učenici osnovnih i srednjih škola opštine Ivanjica. Tri najbolja recitatora u kategoriji od I – IV razreda, tri najbolja u kategoriji od V – VIII razreda i četiri najbolja srednjoškolca, predstavljaju ivanjičku opštinu na Okružnoj smotri recitatora.