Podsećamo vas da se 6. februara 2017. godine obeležava 141 godina od osnivanja Crvenog krsta Srbije i međunarodnog priznanja u neprekidnom trajanju, a Crveni krst Ivanjica kao sastvani deo Crvenog krsta Srbije i kao jedna od organizacija koja je osnovana među prvima takođe slavi ovaj dan i obeležiće ga prigodnim programom.
Kratko podsećanje na istorijat Crvenog krsta Srbije
Srpsko društvo Crvenog krsta osnovano je 6. februara 1876. godine u Beogradu na inicijativu dr Vladana Đorđevića. Prvi predsednik bio je mitropolit Mihajlo Jovanović.
Prvi zadatak novoosnovanog društva bio je zbrinjavanje izbeglica koje su dolazile u tadašnju Srbiju zbog Bosansko-Hercegovačkog ustanka. U prvoj godini osnivanja, Srpsko Društvo Crvenog krsta okupilo je oko 2.000 članova i osnovalo 35 pododbora u zemlji.
Iste godine, na inicijativu Srpskog Društva Crvenog krsta, Kneževina Srbija je potpisala Ženevsku konvenciju, a 11. juna iste godine Srpsko Društvo Crvenog krsta je postalo član velike porodice društava Crvenog krsta u svetu, dobivši priznanje od Međunarodnog Komiteta Crvenog krsta.
Razvoj Društva bio je usmeren ka prikupljanju novčanih i materijalnih sredstava, organizovanju bolnica, obuci dobrovoljnih bolničarki, nabavci sanitetskog materijala, angažovanju lekara, posebno hirurga iz sveta, brizi o izbeglicama i dr.
Bez obzira na teške i uzastopne ratove, veliki broj ranjenika i teškoće kroz koje je prolazio narod na ovim prostorima, humana ideja Crvenog krsta se širila, tako da je 1885. godine Srpsko Društvo Crvenog krsta imalo 105 odbora. U ratu sa Bugarima, Srpsko Društvo Crvenog krsta obavljalo je evakuaciju svojim sanitetskim vozilima i sanitetskim vozom.
Srpsko Društvo Crvenog krsta izdejstvovalo je da Vrhovni komandant, Kralj Milan, dozvoli transport pomoći evropskih društava Crvenog krsta preko Srbije za stanovništvo Bugarske, sa kojom je Srbija bila u ratu.
Ovo je jedinstven primer saradnje i poštovanja žrtava rata i Ženevskih konvencija. Umetničko viđenje ovog događaja nalazi se i danas, u vidu umetničke slike, u Muzeju Međunarodnog pokreta Crvenog krsta i Crvenog polumeseca u Ženevi.
Zakonskim odredbama iz 1896. godine Društvo je postalo autonomno, njegovi amblemi su zaštićeni od zloupotreba, dobijene su povlastice na železnici, pravo na besplatno korišćenje telegrama, oslobađanje od carinskih dažbina, kao i od svih taksi od „zemaljskih vlasti“.
U ratovima 1914. godine Društvo je delovalo u tri dela: deo članova je ostao u Beogradu i Kruševcu, sedište se preselilo u Niš, a deo se sa vojskom i vladom evakuisao na Krf, a zatim preko Italije u Švajcarsku. Društvo je 1918. godine nastavilo rad u svojoj zemlji, a već 1920. je imalo 40 pododbora i 30.000 članova. 1921. godine Srpsko Društvo Crvenog krsta je svoje tekovine prenelo na svog naslednika – Društvo Crvenog krsta Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Promena imena Društva Crvenog krsta usledila je sa kasnijim promenama imena države u okviru koje je Crveni krst delovao.
U periodu raspada bivše Jugoslavije, Crveni krst Srbije je nastavio da ostvaruje svoje programske zadatke zbrinjavajući veliki broj izbeglica i raseljenih, distribuirajući pomoć od međunarodnih donatora, uglavnom od Međunarodnog Komiteta Crvenog krsta, Međunarodne federacije društava Crvenog krsta i Crvenog polumeseca, nacionalnih društava Crvenog krsta iz sveta, Visokog Komesarijata za izbeglice Ujedinjenih nacija (UNHCR), od Svetskog programa za hranu (WFP), Humanitarnog biroa Evropke Unije (ECHO) i ostalih donatora.
Kroz mrežu Crvenog krsta Srbije je, od početka devedesetih godina do 2004. godine distribuirano 650.000 tona humanitarne pomoći koja je dolazila od međunarodnih humanitarnih organizacija za potrebe najugroženijih kategorija stanovništva i to izbeglica, interno raseljenih lica sa Kosova i Metohije i socijalnih slučajeva.
Tih godina je i do 700.000 izbeglica iz bivših jugoslovenskih Republika boravilo u Srbiji, a u jednom periodu (1999. i 2000. godine) od 7.5 miliona stanovnika Republike Srbije, preko milion je bilo korisnika pomoći Crvenog krsta.
Početkom 2004. godine prestali su programi pomoći od međunarodnih donatora, mada su potrebe u zemlji i dalje bile velike.
Krajem 2005. godine Skupština Republike Srbije usvojila je novi Zakon o Crvenom krstu kojim su definisana javna ovlašćenja koje je država poverila Crvenom krstu, programi koji su u skladu sa misijom Crvenog krsta, kao i usluge koje može da pruža Crveni krst.
Tokom 2006. godine Crveni krst Srbije je usvojio novi Statut, koji je usaglašen sa statutom međunarodnog pokreta Crvenog krsta i Crvenog polumeseca.
Kroz sve godine postojanja, Crveni krst Srbije je delovao poštujući osnovne principe Međunarodnog pokreta Crvenog krsta i Crvenog polumeseca: humanost, nepristrasnost, neutralnost, nezavisnot, dobrovoljnost, jedinstvo i univerzalnost.
Aktivnosti Crvenog krsta Srbije i organizacija Crvenog krsta u njegovom sastavu se realzuju na osnovu:
– Zakonom o Crvenom krstu Srbije, Zakonom o transfuziološkoj delatnosti, Zakonom o vanrednim situacijama i civilnoj zaštiti, Zakonom o bezbednosti i zdravlju na radu, Zakonom o bezbednosti saobraćaja na putevima, Zakonom o zdravstvenoj zaštiti,
– Statuta Crvenog krsta Srbije,
– Plana akcije Crvenog krsta Srbije za period 2014 – 2018 godina,
– strategija koje je usvojila Vlada Republike Srbije, a odnose se na delatnosti bliske organizaciji Crvenog krsta (Strategija razvoja socijalne zaštite, Nacionalna strategija o starenju, Strategija za smanjenje siromaštva, Nacionalna strategija zaštite i spasavanja u vanrednim situacijama, Strategija podsticanja rađanja, Naconalni plan akcije za decu).
Crveni krst Srbije i njegovi sastavni delovi i u 2017. godini biće angažovani na realizaciji javnih ovlašćenja koja su od strane države poverena Crvenom krstu Zakonom o Crvenom krstu Srbije (član 6. i 7. Zakona), programa Crvenog krsta (član 9. Zakona), redovnih aktivnosti i akcija usmerenih ka različitim ciljnim grupama stanovništva u Srbiji, posebno najugroženijim, kao i usluga koje pruža Crveni krst (član 10. Zakona).
U 2017. godini potreba za delovanjem organizacije Crvenog krsta biće izražena zbog znatno uvećanih obaveza organizacija Crvenog krsta, a koje ne prate potrebna finansijska sredstva. Sedište Crvenog krsta Srbije će i dalje preduzimati aktivnosti na obezbeđenju sredstava za realizaciju aktivnosti predviđenih Zakonom o Crvenom krstu Srbije.
Crveni krst Srbije, Crveni krst Vojvodine, Crveni krst Kosova i Metohije i Crveni krst u gradovima i opštinama delovaće na osnovu Osnovnih principa Međunarodnog pokreta Crvenog krsta i Crvenog polumeseca, a sve svoje kapacitete angažovaće u cilju adekvatnog, blagovremenog i kvalitetnog odgovora na humanitarne potrebe u zajednici.
Izuzetna pažnja biće posvećena:
– rešavanju značajnih pitanja za postojanje i delovanje organizacije Crvenog krsta u Republici Srbiji u finansijskom i materijalnom smislu,
– adekvatnoj primeni Zakona o Crvenom krstu Srbije i drugih zakona koji regulišu rad Crvenog krsta,
– izmenama i dopunama Statuta Crvenog krsta Srbije i drugih normativnih akata prema potrebama za efikasnije delovanje Crvenog krsta Srbije i organizacija Crvenog krsta u njegovom sastavu,
– realizaciji humanitarnih programa za najugroženije građane u našoj zemlji,
– pružanju humanitarne pomoći migrantima,
– pravovremenom delovanju u vanrednim situacijama, DDK, prvoj pomoći, Službi traženja.
Najvažniji zadatak u 2017. godini biće realizacija i jačanje aktivnosti u deset ključnih oblasti rada Crvenog krsta Srbije koje predstavljaju javna ovlašćenja poverena Crvenom krstu.
Biće realizovane i aktivnosti koje proizilaze iz ciljeva i zadataka Međunarodnog pokreta Crvenog krsta, a koje nisu javna ovlašćenja.
Aktivnosti u 2017. godini će se odvijati kroz:
– Kontinuiranu promociju dobrovoljnog davalaštva krvi među građanima zbog unapređenja svesti građana o značaju dobrovoljnog, anonimnog i nenagrađenog davalaštva krvi, razvijanje veština volontera i povećanje njihovog znanja za rad na regrutovanju i zadržavanju davalaca krvi na obukama iz oblasti davalaštva krvi, senzibilizaciju mladih za dobrovoljno davalaštvo krvi putem konkursa „Krv život znači“, inicijative „Klub 25“ i društvenih mreža, obezbeđivanje znakova priznanja za dobrovoljne davaoce krvi i sredine koje su dale najveći doprinos u ovoj oblasti na godišnjem nivou i praćenje i podršku realizaciji godišnjeg plana prikupljanja krvi u partnerstvu sa transfuziološkim službama.
Ove aktivnosti su preduslov za nesmetano, efikasno i blagovremeno snabdevanje zdravstvenih ustanova i zbrinjavanje pacijenata u Srbiji bezbednom krvlju i krvnim produktima u sistemu zdravstvene zaštite;
– Zdravstveno preventivnu delatnost, promociju zdravih stilova života i prevenciju bolesti zavisnosti;
– Podizanje svesti građana o značaju poznavanja laičke prve pomoći i obuka iz prve pomoći;
Razvijanje aktivnosti na obuci za pružanje prve pomoći dece i mladih, učesnika u saobrćaju, zaposlenih lica i drugih kategorija stnovništva, kao i sprovođenje stručnog osposobljavanja predavača za obuku iz prve pomoći.
Unapređenje nastavnih planova, sadržaja i metodike obuke u prvoj pomoći u skladu sa savremenim naučnim saznanjima i stučnim stavovima.
Procenu obučenosti u prvoj pomoći volontera Crvenog krsta putem vežbi i takmičenja ekipa prve pomoći i realističkog prikaza povreda, stanja i oboljenja, od opštinskog do državnog nivoa;
– obezbeđivanje i pružanje humanitarne pomoći stanovništvu u stanju socijalne potrebe kroz realizaciju programa porodičnih paketa hrane i higijene za najugroženije građene u 105 opština u Srbiji uz podršku Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, i programa porodičnih paketa hrane i higijene za najsiromašnije porodice na Kosovu i Metohiji i drugim ugroženim kategorijama stanovništva, rad narodnih kuhinja, upućivanje dece na oporavak u odmarališta Crvenog krsta, održavanje i razvoj Programa brige o starim licima, Programa otvorenih romskih vrtića, radionica za decu sa posebnim potrebama i drugih programa namenjenih najosetljivijim kategorijama stanovništva;
– rad sa podmlatkom i omladinom kao značajnim delom ljudskih resursa organizacije Crvenog krsta kroz aktivnosti na vaspitanju i motivisanju dece i omladine u duhu humanizma, tolerancije, i uzajamne solidarnosti putem obuke volontera, letnjih škola podmlatka i omladine, kampova, realizaciju programa „Promocije humanih vrednosti“;
– pripreme za delovanje u nesrećama i pravovremeni odgovor na nesreće kroz razvijanje kapaciteta Crvenog krsta da odgovori na efikasan način na prirodom i ljudskim faktorom prouzrokovane nesreće, obuku profesionalnog i volonterskog kadra za pripremu za nesreće i delovanje u nesrećama, kao i stvaranju potrebnog minimuma rezervi, kako bi se smanjio broj potencijalnih žrtava i ublažile posledice nesreće;
– održavanje minimuma distributivnog sistema koji je u funkciji navedenih aktivnosti;
– organizovanje Službe traženja, pokretanje i sprovođenja traženja nestalih lica po zahtevima građana u redovnim i vanrednim stanjima, pružanje podrške organizacijama Crvenog krsta koje su direktno uključene u pružanju pomoći migrantima i tražiocima azila i uspostavljanje kontakata migranata i azilanata sa svojim porodicama, izdavanje potvrda o boravku lica u kocentracionim logorima ili na prinudnom radu za vreme II svetskog rata;
– širenje znanja o principima i vrednostima Crvenog krsta (Difuzija), razumevanje i prihvatanje uloge i značaja međunarodnog humanitarnog prava i Osnovnih principa Međunarodnog pokreta Crvenog krsta i Crvenog polumeseca unutar strukture organizacije Crvenog krsta Srbije i ciljnih grupa u programima Crvenog krsta, kao i kroz upoznavanje građana, oružanih snaga i svih nadležnih institucija sa Ženevskim kovencijama o zaštiti žrtava rata, Dopunskim protokolima uz ove konvencije i upotrebu i zaštitu znaka Crvenog krsta shodno Zakonu;
– angažovanje na primeni Zakona o Crvenom krstu Srbije, održavanje i stvaranje finansijskih i materijalnih uslova za rad organizacija Crvenog krsta u sastavu nacionalnog društva, dalji razvoj strukture Crvenog krsta kroz povećanje broja članova Crvenog krsta svih kategorija, osnovnih organizacija, podružnica, aktiva i povereništava;
– razvoj poslovno finansijskog sistema po međunarodnim standardima finansijskog izveštavanja u cilju pružanja ažurnih, tačnih i kompletnih informacija o poslovanju u celokupnoj strukturi Crvenog krsta Srbije, kroz edukaciju, tehničku i operativnu podršku organizacijama Crvenog krsta u okviru nacionalnog društva;
– afirmaciju organizacije Crvenog krsta kroz unapređenje odnosa sa javnošću, saradnju sa medijima, redovno informisanje građana o aktivnostma Crvenog krsta, razvoj i unapređenje sistema razmene informacija unutar organizacije Crvenog krsta i izradu i pravovremeno dostavljanje edukativnog i promotivnog materijala organizacijama Crvenoog krsta, kao i unapređenje komunikacije i informisanja u odnosu na programske partnere Crvenog krsta Srbije;
– međunarodnu saradnju, aktivno učestvovanje u programima i projektima koje podržavaju Međunarodna Federacija društava Crvenog krsta i Crvenog polumeseca i Međunarodni komitet Crvenog krsta, kao i pojedina nacionalna društva. Crveni krst Srbije će nastaviti da daje doprinos razvoju Međunarodnog Pokreta Crvenog krsta učešćem u radu njegovih foruma i komisija kao i aktivnim učešćem u radu u agencijama Ujedinjenih nacija, i drugih humanitarnih organizacija i mreža u kojima Crveni krst Srbije ostvaruje članstvo;
– usvajanje izbornih dokumenata za mandatni period 2018 – 2022 godina;
– obeležavanje 8. maja – Svetskog dana Crvenog krsta i realizovanje „Nedelje Crvenog krsta“ u periodu 8-15 maja,
– posvećivanje značajne pažnje volonterima i saradnicima kao najvećoj snazi organizacije Crvenog krsta, sponzorima i donatorima, i jačanje i širenje volonterske baze Crvenog krsta na svim nivoima organizovanja;
– stručno osposobljavanje volontera i profesionalaca u svim oblastima rada putem seminara i drugih obuka i povećanje motivacije za konkretne programske aktivnosti. Najzaslužnijim volonterima biće dodeljivana priznanja Crvenog krsta;
– unapređenje partnerskog odnosa sa državnim organima, stručnim institucijama i nevladinim sektorom, kako bi u vršenju javnih ovlašćenja, unapređenja programa i usluga i obavljanju drugih poslova od javnog interesa, Crveni krst Srbije imao položaj organizacije koja pomaže nadležnim državnim organima u humanitarnoj oblasti.
Čitava kampanja u našoj lokalnoj organizaciji Crvenog krsta, povodom obeležavanja ovog datuma i 141 godine od osnivanja Crvenog krsta Srbije biće posvećena Zimskoj kampanji dobrovoljnog davanja krvi koja će u Ivanjici biti održana 15. Februara u Tehničkoj školi od 9 do 15 časova. Mladi volonteri Crvenog krsta će realizovati aktivnosti usmerene na povećanju broja dobrovoljnih davaoca krvi uličnom promocijom i prezentacijom rada naše organizacije putem lokalnih medija.
